اگر بازارهای اهرم‌دار مثل بازار آتی زعفران، بازار فارکس یا فیوچرز ارز دیجیتال برای شما آشنا و جذاب است، به احتمال خیلی زیاد، مفهوم اهرم یا لوریج بوده که شما را جذب این بازارها کرده است. درست مثل زمانی که جک ماشین، با یک فشار کم آن وزن زیاد را بلند می‌کند، اهرم نیز قابلیت رشد حساب و پول را با مبلغ بسیار کمتر به شما می‌دهد اما تفاوت اهرم در این بازار با اهرم موجود در جک این است که اهرم موجود در بازارهای مالی دو روی سکه دارد.

به جرئت میگویم با توجه به گفت‌گوهایی که با اشخاص زیادی داشته‌ام متوجه شدم درک درستی از مفهوم مارجین و اهرم در بین معامله‌گران تازه‌کار وجود ندارد و به همین دلیل به درستی این ابزار را نمی‌شناسند و از آن انتظاری خلاف واقع دارند.

تریدرهای سازمانی و حرفه‌ای برای هر $50,000 بالانس در حساب، ۱ لات حجم وارد می‌کنند. شما چطور انتظار دارید روی حساب $100 همین حجم را بزنید و موفق شوید؟

برای مدیران مالی یک استاندارد وجود دارد که به ازای هر $5,000 در بالانس، ۰.۱ لات به حجم پوزیشن را اضافه کنند.

پس برای مدتی به این موضوع فکر کنید: اگر تریدرهای حرفه‌ای و سازمانی این کار را می‌کنند، چرا تریدرهای کم‌تجربه فکر می‌کنند باید روی حساب $2,000 ۱ لات پوزیشن بزنند یا از آن بد‌تر روی حساب $100 در برخی بروکر‌ها، ۱ لات پوزیشن باز کنند؟

برخی بروکرها به شما اجازه می‌دهند  حتی با $5 سرمایه یک حساب معاملاتی داشته باشید اما در اینجا به یکی از مشکلات در میان تریدرها اشاره می‌کنیم:

دلیل اول شکست تریدرهای تازه‌کار این نیست که دانشی ندارند، بلکه نداشتن سرمایه کافی و نداشتن علم به مفهوم لوریج و اهرم است.

اهرم چیست؟

میدانم که این موضوع را در دروس گذشته بررسی کرده‌ایم اما به علت اهمیت فراوان این موضوع، باری دیگر به آن می‌پردازم.

«تعریف کتابی اهرم یا لوریج این است: داشتن قدرت کنترل مقدار زیادی پول با مقدار پول بسیار کم با استفاده از قرض گرفتن.»

برای مثال، برای کنترل پوزیشن $100,000 بروکر $1,000 از سرمایه شما را قفل کرده و کنار می‌گذارد. به نظر شما این حساب چه اهرمی دارد؟

اهرم شما که به صورت نسبت بیان می‌شود؛ ۱:۱۰۰ است.

این یعنی شما صد هزار دلار را با هزار دلار کنترل می‌کنید.

حالا فرض می‌کنیم ارزش پوزیشن شما از $100,000 به $101,000 یا به اندازه $1000 افزایش یابد.

اگر قرار بود کل این $100,000 را از پول خودتان قرار دهید، سود شما در این معامله %1 می‌بود ($1000 سود تقسیم بر $100,000 سرمایه اولیه)

این مثال برایتان آشنا نیست؟ مثال آن بورس ایران یا بازار اسپات ارزهای دیجیتال است، یعنی شما به همان اندازه که یک دارایی را بخرید سود می‌کنید.

در بازارهای مثل بورس و اسپات، لوریج 1:1 است.

پس به بازار 1:1 همان بازار بدون لوریج می‌گوییم. حالا علت اصلی معروف شدن بازارهای اهرم‌دار را متوجه شدید؛ کنترل مبلغی زیاد با مبلغی به مراتب کمتر.

حالا در همین مثال، با تغییرات ارزشی از $100,000 به $101,000 و اهرم 1:100 شما در حقیقت %100 سود می‌کنید زیرا سرمایه شما ۱۰۰۰ دلار بوده است. (البته بعده‌ها توضیح می‌دهیم این کار ممکن نیست چون در حقیقت این کار full margin  وارد شدن است که خلاف قوانین مدیریت سرمایه است)

حالا روی دیگر سکه را ببینید: اگر شما صد هزار دلار سرمایه داشتید (اهرم 1:1) و هزار دلار از آن کم شود، شما 1% ضرر می‌کردید اما اگر اهرم 1:100 باشد، شما در حقیقت %100 ضرر می‌کردید.

برای همین منظور ما به لوریج یا اهرم لقب «شمشیر دولبه» را می‌دهیم.

حال موضوع مهم دیگر این است که اهرم رابطه تنگاتنگی با مارجین دارد. به همین دلیل باید مفهوم مارجین را علی‌رقم اینکه در گذشته مفصل توضیح دادیم، دوباره بررسی کنیم:

بالاخره مارجین چیست؟

اجازه دهید به مثال قبلی خود برگردیم تا این مفهوم را به خوبی درک کنید، در فارکس برای کنترل کردن یک پوزیشن $100,000 بروکری که در آن حسابی با لوریج 1:100 باز کردید، $1000 از کل حساب را در حساب شما جدا می‌کند.

به این $1000 که بروکر برای دادن اهرم به شما کنار می‌گذارد یا اصطلاحا قفل می‌کند، «مارجین می‌گوییم»

«به زبان ساده مارجین یعنی مقدار پول واقعی مورد نیاز برای باز کردن پوزیشن در یک حساب اهرم‌دار»

مارجین را به صورت درصدی بیان می‌کنند که معنی آن مقدار مورد نیاز برای باز کردن پوزیشن است.

پس متوجه شدید مفهوم مارجین و اهرم به هم گره خورده است.

چرا باید در معامله با مارجین مراقب بود؟

حتماً مفهوم کال مارجین یا مارجین کال را شنیده‌اید یا در دروس قبلی در مورد آن اطلاعات کسب کردید. در این بخش لازم است باری دیگر در مورد این موضوع صحبت کنیم.

ممکن است به تریدرهای بلند‌مدتی بورس ایران یا هولدرهای ارزهای دیجیتال برخورد کرده باشید. فرضاً با برخی که صحبت می‌کنید، به شما می‌گویند فلان کوین یا سهم را ۲ سال است که دارند. این اقدام برای بازارهای دارای مارجین کمی دور از ذهن به نظر می‌آید و دلیل اصلی آن وجود اهرم است. شما باید محاسبات لازم را انجام دهید که اگر ترید شما در ضرر رفت، نهایتاً چقدر ممکن است به ضرر برود و پس از هولد کردن طولانی پوزیشن، آیا پوزیشن کال مارجین می‌شود یا خیر.

کال مارجین یا Margin call

در ایران مفهوم مارجین کال بیشتر به «کال مارجین یا کال شدن» معروف است. اما در حقیقت چیزی که در ذهن شما به عنوان کال مارجین شدن جا افتاده، غلط است. در حقیقت وقتی حساب شما کامل از بین برود در بازار فیوچرز به آن لیکویید و در بازار فارکس به آن استاپ اوت گفته می‌شود اما خود کال مارجین چیست؟

کال مارجین زمانی رخ می‌دهد که سیستم بروکر به صورت خودکار تشخیص دهد مقدار ضرر شما به حد مارجین مورد نیاز آن پوزیشن بر اساس اهرم رسیده باشد. این سیستم باعث می‌شود حساب شما منفی نشود. اگر این سیستم وجود نداشت، پوزیشن ضررده شما که در حال نابودی بالانس بود، به خود بروکر نیز ضرر وارد می‌کرد. در حقیقت این سیستم برای محافظت از خود بروکر است.

بروکرها موظف هستند که قبل از اینکه پوزیشن یا پوزیشنه‌های ضررده کامل حساب را نابود کنند، به تریدر اخطار دهند تا در صورتی که تریدر تشخیص داد می‌تواند این پوزیشن را نجات دهد، مقداری دیگر به حساب خود deposit کند. پس می‌توان کال مارجین را به نحوی نوعی زنگ هشدار نیز تفسیر کرد.

یکی از نشانه‌های کال مارجین شدن در متاتریدر ۴، قرمز شدن بخش Trade است.

نکته دیگری که بد نیست بدانید و ممکن است در جای دیگری به آن اشاره نشده باشد این است که بیشتر بروکر‌ها در آخر هفته مارجین بیشتری نیاز دارند، یعنی ممکن است ۱٪ مارجین به ۲٪ یا بیشتر مارجین تبدیل شود. همچنین ممکن است مارجین مورد نیاز برای ارزهای مختلف در بروکرها متفاوت باشد.

چرا اهرم برای تریدرهای تازه‌کار یک ابزار خطرناک است؟

من در بین بروکرهایی که به ایرانیان خدمات می‌دهند بعضاً تا اهرم 1:3000 هم دیده‌ام😲

این مقدار از اهرم برای یک تریدر تازه‌کار کشنده است. دلیل آن این است که اگر اهرم شما بسیار پایین باشد و بخواهید حجم‌های بالا را وارد کنید، اصلاً امکان باز شدن پوزیشن وجود نخواهد داشت.

حال سوال این است که بهتر است با چه اهرمی کار کنیم؟

برای شروع و بعد از تمارینی که در دمو انجام داده‌اید و تصمیم به تریدر در حساب ریل دارید، بهتر است از اهرم 1:100 یا 1:200 بالاتر نروید.

فکر اینکه حسابی با اهرم بالاتر باز کنید را از سر بیرون کنید تا سرمایه خود را هرچقدر هم که برایتان کم باشد، حفظ کنید.

روش کار اهرم پایین به این شکل است که اگر احیاناً روی حساب ۱۰۰ دلاری بخواهید حجم ۱ لات باز کنید اصلاً بروکر به شما اجازه باز کردن پوزیشن نمی‌دهد.

چرا بیشتر بروکرها دوست دارند شما با تفکر کوتاه‌مدتی ترید کنید

تا به حال به روش درآمدی بروکرها دقت کرده‌اید؟ بروکرها از اسپرد یا کمیسیون معاملات شما سود می‌برند؛ به همین دلیل دوست دارند شما تعداد معاملات بیشتری باز کنید تا آن‌ها نیز از این معاملات سود کنند. برای همین منظور وجود اهرم‌های بالا با ارقام عجیب، مثل 1:1000 یا 1:3000 در بین بروکرهایی که به ایرانیان خدمات می‌دهند دیده می‌شود. باید کاملاً در مقابل این بروکرها هوشیار باشید و اصلاً سراغ چنین اهرم‌هایی نروید زیرا خطر ترید روی این اهرم‌ها به دلیل امکان وارد کردن حجم زیاد با پول اولیه کم وجود دارد و شما را تحریک به تریدر قمارگونه می‌کنند.

همیشه یادتان باشد قبل از اینکه شروع به ترید با پول واقعی کنید تمام جوانب احتیاط را رعایت کنید.